[Kinh nghiệm] Phụ nữ sau sinh nên ăn gì, kiêng gì giúp mẹ khỏe bé chóng lớn

Sau mỗi lần sinh con, mỗi người phụ nữ đều trải qua những cơn đau mất sức và mất nhiều máu. Do đó, chế độ chăm sóc và thực đơn dinh dưỡng cho các mẹ là rất quan trọng và cần thiết. Để bồi bổ cơ thể và lợi sữa cho bé, những ông bố hãy lưu ý những đồ ăn nên cho các mẹ ăn và không nên cho phụ nữ sau sinh dưới đây nhé.

Những thực phẩm dinh dưỡng mẹ cần bổ sung sau sinh

Sắt – dưỡng chất thiết yếu với phụ nữ sau sinh

Sau mỗi lần sinh nở, kể cả sinh thường hay sinh mổ thì các mẹ đều bị mất một lượng máu lớn, khiến phụ nữ sau sinh hay bị hoa mắt, chóng mặt, suy nhược cơ thể, rụng tóc, khô da,.. Vì vậy sắt là một thứ rất quan trọng cho các mẹ sau sinh, chúng ta cần bổ sung sắt hợp lý không nên quá nhiều sẽ khiến các mẹ bị nóng. Tốt nhất là nên ăn các thực phẩm chứa nhiều sắt như:

Động vật thân mềm: sò, hàu,.. không nên ăn tái mà phải ăn chín hẳn.

Thịt bò, thịt lợn, ức gà bỏ da,…

Các loại hạt như: hạt bí, hạnh nhân, đậu nành, óc chó,…

Các loại rau có màu xanh đậm như: cải xoăn, cải xanh, bó xôi, súp lơ,…

Bổ sung các loại thực phẩm giàu axit folic để bổ máu cho mẹ

Axit Folic không thể thiếu

Axit folic cũng là dưỡng chất thiết yếu không thua sắt tốt cho máu của mẹ. Trong thời gian cho con bú, axit folic cũng là dưỡng chất thiết yếu đối với sức khỏe của bé, các mẹ nên bổ sung đủ 500 microgram axit folic hàng ngày qua các thực phẩm như: 

Rau củ: Măng tây, bông cải xanh, đậu cove, bó xôi,…

Các hạt ngũ cốc: yến mạch, vừng mè, gạo lứt,…

Hoa quả: cam, bơ,…

Protein – dưỡng chất cần thiết để bổ sung năng lượng cho mẹ 

Protein là dưỡng chất thiết yếu giúp mẹ khỏe mạnh, tăng thêm năng lượng cho phụ nữ sau sinh. Nếu thiếu protein mẹ sẽ có cảm giác mệt mỏi, không đủ sữa cho bé, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe mẹ và bé. Hãy thêm vào thực đơn của mẹ những món ăn sau để cung cấp protein cho mẹ nhé:

Thịt: bò nạc, lợn nạc, ức gà bỏ da, ức ngan, vịt,…

Các loại sữa: sữa đặc, sữa tươi,…

Trứng gà là thức ăn bổ dưỡng và cung cấp một lượng protein cho các mẹ

Các loại hạt như hạt bí, đậu, yến mạch

Các loại rau như rau ngót, súp lơ, nấm, rau đay,…

Tôm, tép, cá hồi, cá ngừ cũng là thực phẩm không thể thiếu trong nhóm dưỡng chất protein…

Bổ sung kẽm cho mẹ để tăng hệ miễn dịch cho cả mẹ và bé

Mẹ sau sinh trong thời gian cho con bú không cần phải bổ sung quá nhiều kẽm, chỉ cần 12 miligam mỗi ngày là đủ để cả mẹ và bé tăng cường hệ miễn dịch giúp chống chọi lại các tác nhân của môi trường giúp hai bé và mẹ đều khỏe mạnh. Bổ sung thực phẩm giàu kẽm mỗi ngày cũng sẽ giúp các vết thương khi sinh của bà đẻ mau lành hơn rất nhiều.

Một số nhóm thực phẩm giàu kẽm như:

Các loại nấm

Các loại hải sản như tôm và hàu

Các loại sữa và đặc biệt là sữa chua

Trứng gà ta

Rau: rau ngót, súp lơ, rau mầm, rau chân vịt,..

Các loại thực phẩm giàu chất xơ giúp mẹ đỡ nóng tránh táo bón và dễ dàng lấy lại vóc dáng thon gọn

Chất xơ có tác dụng kích thích và điều hòa hệ tiêu hóa, nhuận tràng và không thể thiếu trong thực đơn các món ăn giảm cân. Vì vậy tất cả những bà đẻ đều được khuyến khích bổ sung chất xơ vào thực đơn ăn uống hàng ngày.

Một số loại thực phẩm giàu chất xơ chủ yếu là rau như: rau ngót, súp lơ, bí đao, cà rốt, rau chân vịt.

Ngoài ra, các học đậu hay các loại hạt, các loại quả như bơ, sung, nho, chuối, lê cũng là những thực phẩm giàu chất xơ.

Phụ nữ sau sinh nên kiêng gì để khỏe mẹ tốt cho bé

Phụ nữ sinh thường nên kiêng gì ?

Không nên ăn đồ ăn quá mặn: Việc ăn nhiều thức ăn khô hay đồ ăn quá mạnh có thể gây tăng huyết áp, nóng trong người, gây táo bón đối với mẹ và không tốt cho sữa của mẹ. Chính vì thế chúng ta nên ăn những đồ ăn thanh đạm, nêm nếm vừa phải để mẹ có một chế độ ăn uống đầy dinh dưỡng.

Không nên ăn đồ ăn lạnh hay quá chua: Đồ ăn lạnh sẽ khiến mẹ bị lạnh bụng, sữa cũng kém chất dinh dưỡng và gây ảnh hưởng đến tiêu hóa của trẻ nhỏ. Ngoài ra, thức ăn chua như dưa chua, các loại đồ ăn lên men sẽ dễ gây nhiễm khuẩn và có nhiều vi sinh vật có hại cho mẹ và bé. 

Không nên uống cafe hay ăn socola: Trong cafe và socola có chứa nhiều chất cafein sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe của bé.

Kiêng rượu bia, thức uống có ga: Rượu bia sẽ làm ảnh hưởng đến lượng sữa tiết ra đáng kể, hơn thế nữa chất có cồn còn khiến bé thiếu tỉnh táo , tăng cân bất thường và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Kiêng ăn quá cay: Ăn thực phẩm cay không những có thể kích ứng hệ tiêu hóa của bạn mà còn có thể gây tác động xấu đến ruột và chất lượng máu của bé còn có thể ảnh hưởng đến dạ dày của mẹ và bé. Vì thế nên kiêng ăn cay sau khi sinh.

Không nên ăn những món có đậu phộng: Đậu phộng thuộc nhóm đồ ăn rất dễ gây dị ứng hay nổi mề đay, tiêu chảy và hay gây nên khó thở. Vì vậy, mẹ nên tránh ăn đồ ăn có chứa đậu phộng để tránh gây dị ứng cho bé nhé.

Tránh quan hệ tình dục sớm: Sau sinh, phụ nữ cần khoảng thời gian nhất định để hồi phục lại sức khỏe, hơn thế nữa, quan hệ tình dục quá sớm có nguy cơ nhiễm trùng và tổn thương vùng kín, chính vì vậy, khoảng thời gian tốt nhất để quan hệ tình dục là khoảng 6 – 8 tuần.

Không nên sử dụng thuốc bừa bãi: Mẹ đẻ chỉ nên sử dụng thuốc sau khi có chỉ định của bác sĩ, vì khi mẹ dùng thuốc, thuốc sẽ đi theo tuyến sữa, trẻ bú vào sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Phụ nữ sau sinh mổ nên kiêng gì ?

Sinh mổ để lại cho mẹ một vết thương lớn, sau khi sinh trong ổ bụng áp lực đột ngột làm giảm cơ bụng, nhu động ruột chậm lại nên mẹ bầu dễ bị táo bón. Chính vì thế ngoài những điều kiêng khem bên trên, phụ nữ sau sinh mổ còn cần phải chú ý một số điều sau đây:

Nên không ăn gì trong 8 giờ sau sinh: Sau khi sinh mổ, ruột bị tác động, dạ dày bị chịu sự ức chế, dẫn đến hoạt động của ruột giảm. Do đó, sau khi phẫu thuật nếu mẹ ăn nhiều tiêu hóa sẽ khó khăn, tích tụ lâu dễ dẫn đến táo bón và tăng thêm khí trong ruột, khiến bụng bị đầy hơi, không có lợi cho việc hồi phục sức khỏe. Vì thế trong 8 giờ đầu sau khi phẫu thuật mẹ không nên ăn gì, khi ruột đã dần hồi phục thì mới được ăn uống. Nếu mẹ quá đói thì chỉ nên ăn nhẹ nhàng bằng những thức ăn dễ tiêu như súp, cháo trắng loãng để tăng nhu động ruột, thúc đẩy “xì hơi” cũng như bài tiết dễ dàng.

Kiêng đồ nếp: Gạo nếp có thể gây mưng mủ ở vết mổ, khi có vết thương làm tăng quá trình tạo mủ sẽ dễ gây ra sẹo lồi. Mẹ nên kiêng đồ nếp sau sinh 2 tháng là tốt nhất cho đến khi vết thương lành hẳn.

Nói không với thực phẩm gây đầy hơi: Chức năng tiêu hóa sau sinh cần có một khoảng thời gian nhất định để hồi phục, sau phẫu thuật nên tránh những thực phẩm dễ lên men khí như đường, sữa đậu nành, tinh bột… để ngăn ngừa đầy hơi gây đau và ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ.

Không nên ăn đồ tanh: Các mẹ cũng nên kiêng những món ăn có tính hàn như cua, rau đay, đồng thời không nên ăn quá sớm những thức ăn tanh như cá, ốc, bởi chúng sẽ ức chế sự ngưng tụ của máu, không có lợi cho việc đông máu sau mổ, khiến cho vết thương lâu lành hơn và ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Các mẹ nên kiêng khoảng 6 tháng là vừa. 

Kiêng ăn da gà: Da gà có thể khiến mẹ bị ngứa vết mổ, gây ra vết sẹo không mong muốn. Tuy nhiên thịt gà lại chứa nhiều dưỡng chất đặc biệt là thịt ở ức gà. Chính vì thế các mẹ nên kiêng ăn da gà và có thể ăn thịt gà để bổ sung dưỡng chất cần thiết nhé.

Ngoài ra, các mẹ không nên kiêng ăn rau muống, lòng trắng trứng gà, thức ăn có nhiều dầu mỡ hay thức ăn đặc. Bởi những loại thức ăn này không chỉ ảnh hưởng đến vết mổ gây lồi sẹo, loang vết thương mà còn ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của mẹ.

Các món ăn lợi sữa cho mẹ

Móng giò hầm đu đủ lợi sữa mẹ 

Móng giò cùng đu đủ xanh là một trong những cách giúp lợi sữa và giúp cho những mẹ bầu ít sữa. Hơn thế nữa, món ăn này cũng giúp trị sữa quá loãng. Cách làm như sau:

Nguyên liệu cần chuẩn bị: Móng giò 1 chiếc khoảng 700kg, đu đủ xanh, đường, mắm, hạt nêm, muối, hành tươi, rau mùi tàu, hành tím khô, rau thơm, cà chua

Cách làm: Chân giò rửa sạch, chặt miếng vừa ăn, rồi cho vào nồi nước sôi trần qua tầm 2 phút, rồi vớt ra để ráo nước. Đu đủ xanh gọt bỏ vỏ, bỏ hạt, rửa sạch ngâm với chút muối để sạch lớp nhựa để khi nấu không bị đắng. Cắt đu đủ thành những miếng vừa ăn. Mùi tàu, hành lá rửa sạch, thái nhỏ. Hành khô bóc vỏ, băm nhỏ. Cho nồi lên bếp, cho dầu ăn và hành khô băm vào phi thơm. Sau đó cho chân giò vào đảo đều đến khi thịt săn lại thì thêm một chút nước mắm, bột ngọt và nước, đun sôi lên. Đun tới khi thịt chân giò mềm nhừ ra thì cho đu đủ xanh vào tiếp tục đun với lửa vừa. Tới khi đu đủ chín mềm thì nêm nếm lại cho vừa miệng và cho hành lá, mùi tàu, đun 2 phút nữa là xong. Vậy là các mẹ đã có một món ăn lợi sữa cho con, nếu chán món này các bạn có thể hầm chân giò với hạt sen và gạo nếp để mẹ ăn đổi món nhé.

Cháo chân chó – món ăn lợi sữa mẹ, khỏe cho bé

Thịt chó là một món ăn có tính mát, có thể giúp mẹ thông mạch, lợi sữa, tiêu viêm và rất tốt cho mẹ sau những lần sinh nở mất máu dẫn đến suy nhược cơ thể. Chính vì thế món cháo chân chó rất được ưa chuộng và được sử dụng rộng rãi đối với bà đẻ. Cách nấu món ăn này như sau:

Nguyên liệu: Bàn chân chó 2 chiếc ( chân chó đen càng tốt), một nắm gạo nếp, lá đinh lăng, mắm, muối, bột ngọt đầy đủ

Cách làm: Chân chó mua về thui vàng, làm sạch lông lại một lần nữa. Sau đó dùng dao khứa vài đường theo chiều dọc để chân chó dễ ngấm gia vị hơn. Gạo nếp đem vo sạch, vớt để ráo nước. Tiếp đó cho là đinh lăng vào nồi cùng với 500ml nước sạch rồi đun sôi với lửa nhỏ khoảng 15 – 20 phút. Cuối cùng, vớt bỏ bã đinh lăng đi rồi cho gạo nếp, chân chó và nêm một chút muối để ninh chung cho nhanh nhừ. Ninh cháo đến khi nào chân chó và cháo chín mềm nhừ là được. Nếu thấy cạn nước thì cho thêm một chút nước vào rồi đun tiếp, để tránh bị cháy cháo nhé. Mùi vị đinh lăng sẽ át đi vị gây của chân chó nên rất thơm ngon, bổ dưỡng và lợi sữa mẹ.

Tinh bột nghệ rang thịt và tôm tốt cho mẹ sau sinh

Tinh bột nghệ có tác dụng chống viêm cho các mẹ sau sinh, chứa nhiều chất dinh dưỡng và nhanh lành sẹo khi đẻ mổ. Tôm thì có tác dụng giúp mẹ hồi phục sức khỏe sau thời gian mang thai và sinh nở vất vả. Trong tôm chứa nhiều canxi giúp hỗ trợ hệ xương, răng của bé phát triển mạnh mẽ. Ngoài ra tôm còn tăng chất lượng sữa mẹ cho bé bú được tốt hơn. Chính vì thế món tôm rang bột nghệ với thịt ba chỉ là món ăn không thể thiếu trong thực đơn mỗi bữa của bà đẻ. Cách làm như sau:

Nguyên liệu: Nên chuẩn bị tôm ngon, nên lựa mua tôm đánh từ sông không nên mua tôm nuôi bởi tôm nuôi chứa các chất không tốt cho mẹ đẻ, thịt ba chỉ, 2 củ nghệ, lá gừng, mắm, đường và bột ngọt.

Cách làm: Thịt rửa sạch, tôm cắt râu sơ chế, sau đó cho dầu vào chảo đảo tôm cho săn lại cho thêm 1 chút đường cho tôm lên màu sau đó đổ ra tô, tiếp đó cho thịt vào rang săn lên rồi đổ tôm vào đảo đều. Nghệ giã vắt lấy nước sau đó cho vào đảo đều cùng tôm và thịt. Nêm mắm muối vừa ăn, cho đến khi thịt và tôm đều vàng và dậy mùi thơm thì cho chút lá gừng thái nhỏ vào. Vậy là một món ăn thơm ngon giàu chất dinh dưỡng trong thực đơn của mẹ đẻ đã được hoàn thành.

Trên đây là một số những dưỡng chất và thức ăn mà mẹ sau sinh nên và không nên ăn. Các ông chồng đã trau dồi thêm cho mình được những kiến thức và kỹ năng nào rồi. Hãy chăm sóc mẹ thật tốt để mẹ và bé cùng khỏe mạnh bạn nhé.